Wandering Willemse's | Reisblog

Vandaag is het de laatste dag van ons Zuid-Afrikaanse avontuur. HomePlan, zou HomePlan niet zijn als ze voor vandaag niet ook een prachtig, leerzaam en indrukwekkend programma hebben gemaakt. 

Na het luxe ontbijt, alles is luxe in dit 5-sterren resort, stappen we in onze busjes naar Johannesburg. We bezoeken vanmorgen de Sister Mura foundation van Ricus. Toen Ricus ca. 25 jaar geleden als pastor/hulpverlener naar Zuid-Afrika vertrok kwam hij in contact met Sister Mura. Een indrukwekkende dame die met Aids en HIV besmette vluchtelingen opving in Zuid-Afrika. In nagedachtenis aan Sister Mura stond Ricus onder andere aan de wieg van de oprichting van de foundation. 

De foundation houdt zich bezig met hulpverlening aan met HIV besmette vluchtelingen uit Zimbabwe, Uganda en andere delen van het Afrikaanse continent. Veelal alleenstaande vrouwen met kinderen met trauma’s door verkrachtingen, geweld en uitsluiting. De hulpverlening omvat HIV-remmers, support groepen, trainingen, gezondheidszorg, palliatieve zorg, onderwijs voor de jongeren en inkomst genererende projecten zoals maken van kleding, kralenprojecten en ander handwerk.

Aangekomen bij de foundation worden we hartelijk ontvangen door de aanwezige dames en heren in het kleurrijke huis. We worden gebracht naar de boardroom, waar de koffie met cakejes voor ons klaarstaan. We nemen plaats in de stoelen en Ricus nodigt een aantal dames uit die tussen ons komen zitten en hun levensverhaal vertellen. Het zijn schrijnende verhalen van de dames over hun vlucht naar Zuid-Afrika, de ontdekking van hun ziekte en die van hun kinderen. Ze vertellen over hun schuldgevoel richting hun kinderen, en hun boosheid richting hun moeder. Hoeveel de foundation hen geholpen heeft en welk toekomstperspectief die hen geboden heeft. Afschrikwekkende verhalen, maar met een sprankeltje hoop. 

De bijeenkomst wordt afgeloten met een prachtige modeshow. Enkele dames showen de zelfgemaakte Afrikaanse kledij, en als slotstuk showt Marike haar feestjurk die ze heeft laten maken voor haar aanstaande trouwdag in juni. 

Na de modeshow gaan we souvenirs kopen. Het computer lokaal is voor de gelegenheid omgetoverd tot winkel, waar we naar hartenlust onze laatste centjes uitgeven. Na de hartverscheurende verhalen is dit het minste wat we kunnen doen.

Na het bezoek aan de Sister Mura foundation vertrekken we naar Soweto waar we bij een hostel lunchen en waar fietsen voor ons klaarstaan voor een fietstocht door de wijk. We fietsen eerst een heuvel op, vanwaar we goed uitzicht hebben op het hele gebied. Onze gids vertelt dat in Soweto 2,5 tot 3 mio mensen wonen. Het bestaat uit 41 townships ten zuidwesten van Johannesburg (vandaar de naam: South West Townships). De voertaal in Soweto is Zulu en hij leert ons wat simpele woordjes, zoals sawubona (hallo tegen 1 persoon) en sanibonani (hallo tegen groep) en yebo (als antwoord op sawubona en sanibonani). We fietsen door een van de armere gedeelten, op elkaar gepakte golfplaten huisjes, met asbestdaken en een open riool. Als we stoppen bij een eettentje mogen we gebarbecuede kippenpoten met hete saus proeven. Ik sla beleeft af… 

Naast deze ‘shack’wijk ligt een social housing project met zo’n 800 leegstaande huizen. Dit project is gerealiseerd net voor de WK in 2010. Het was de bedoeling dat mensen uit de slechtste buurten in Soweto naar deze projecten zouden verhuizen. Prima appartementen met eigen keuken en sanitair. Toen echter de regering huur ging vragen voor de woningen, bleven de woningen leeg omdat niemand de huur kon betalen. De regering heeft grote hekken om de woningen gezet en beveiliging ingeschakeld om krakers te voorkomen. Deze 800 woningen zijn nu in staat van verval geraakt, omdat ze al ruim 15 jaar leegstaan, een toppunt van mismanagement van een corrupte overheid…

Als het iets begint te regenen vluchten we een caféetje in waar we lokaal bier mogen proeven. De stamgasten kijken raar op als er een grote groep blanke mensen hun café binnen komt lopen. Ze zijn erg nieuwsgierig naar ons en willen graag met ons op de foto. 

Zodra het weer droog is fietsen we verder. We fietsen door een soort middenstandsbuurt van Soweto. Hier staan ommuurde stenen huizen. We stoppen bij een monument ter nagedachtenis aan de 12-jarige Hector Pieterson. Op 16 juni 1976, demonstreerden duizenden zwarte scholieren demonstreerden tegen de invoering van Afrikaans als onderwijstaal in scholen tijdens het apartheidsregime. Het vreedzame protest van de kinderen werd brutaal neergeslagen door de politie, waarbij honderden jongeren onder wie Hector het leven verloren. Er ligt onder andere een stapel stenen, die de wapens van de scholieren symboliseren. 

Na het bezoek aan het monument fietsen we door naar het oude huis van Nelson Mandela. In dit huis woonde Mandela tijdens de periode dat hij in de stad werkte en actief was in de anti-apartheidsbeweging. Het huis van Mandela is de laatste stop van onze fietstocht. We fietsen terug naar het hostel. Het is inmiddels een uur of vijf, en op het programma staan nog een laatste diner, voor we vertrekken richting het vliegveld. 

Na het diner zetten we Ricus bij zijn huis af, waar we met dikke knuffels afscheid nemen van onze kleurrijke gids. Hij heeft ons voor komende zomer uitgenodigd in zijn huis in Amsterdam voor een reünie. Een uitnodiging die we allemaal graag aannemen. Na het afscheid vertrekken we richting OR Tambo International Airport, waar we de bussen en de Mickey Mouse auto (zoals Ricus de Polo noemt die door HomePlan gehuurd is omdat we met zijn allen niet in de twee busjes passen). Op het vliegveld worden nog wat laatste souvenirs gekocht. Dit keer gelukkig geen vertraging en na een comfortabele nachtvlucht landen we de volgende morgen weer op Hollandse bodem.

Bij de bagageband nemen we met een laatste door Rob ingezette “Oh, when de saints” afscheid van elkaar. Het was een indrukwekkende, leerzame, emotionele reis met een groep hele fijne, bijzondere mensen. Een ervaring om nooit te vergeten.